Powrót Aleksieja Nawalnego do Rosji, kolejne wyroki skazujące, demonstracje, które po nich nastąpiły i brutalność ich stłumienia, upokarzający sposób, w jaki Siergiej Ławrow przyjął w Moskwie wysokiego przedstawiciela Unii Europejskiej ds. polityki zagranicznej Josepa Borrella – wszystko to stało się powodem wielu debat w Parlamencie Europejskim.
Podczas niedawnej dyskusji, prowadzonej za pośrednictwem ekranów komputerowych, pomiędzy przedstawicielami rosyjskiej opozycji a kilkoma posłami do Parlamentu, wystąpiłem, aby podkreślić, że władza Władimira Putina obecnie słabnie, że nie jest on już wieczny, że opozycja nie może już zatem zadowolić się potępianiem korupcji i łamania praw człowieka, ale musi przyjąć „prosty, jasny i wspólny program polityczny”.
Oto tekst mojego wystąpienia, który został opublikowany 26 lutego 2021 r. na stronie internetowej ECHO MOSKWY:
https://echo.msk.ru/blog/b_guetta/2796636-echo/
„Udzielanie rad politycznych z zagranicy jest zawsze aroganckie i raczej niedorzeczne.”
Jestem Francuzem i mieszkam między Paryżem a Brukselą, więc nie powinienem nic mówić, ale…
Mimo to zamierzam to zrobić, ponieważ zawsze pasjonowała mnie historia Rosji, ponieważ osobiście znałem i broniłem najsłynniejszych dysydentów lat siedemdziesiątych, ponieważ znam również wielkie postacie polityczne pierestrojki, ponieważ kocham wasz kraj i ponieważ byłem zaangażowanym świadkiem końca komunizmu i Związku Radzieckiego, kiedy mieszkałem w Moskwie jako korespondent Le Monde.
Pozwólcie mi więc przede wszystkim podzielić się z wami moim przekonaniem, że czas obecnej władzy dobiega końca. Może on być długi i okrutny. Może jeszcze trwać przez długie lata, ale dla Władimira Putina jest to początek końca, ponieważ Rosjanie poniżej 40 roku życia nie pamiętają Imperium Rosyjskiego, które stało się sowieckie, tak samo jak nie pamiętają rozkradania majątku narodowego przez prywatyzację na początku ery Jelcyna.
Urodzili się po upadku muru lub nie byli nawet nastolatkami, gdy upadł ZSRR. Te dwie traumy nie są ich udziałem i dla nich człowiek, który zapewnił sobie ogromną popularność, obiecując pomszczenie tego podwójnego upokorzenia, w niczym nie przypomina młodego i muskularnego zbawcy narodu, jakim był w oczach ich rodziców.
Dla Rosjan poniżej czterdziestki, dla Rosji jutra, Władimir Putin nie jest niczym więcej niż starzejącym się prezydentem, pod którego rządami żyli od zawsze, człowiekiem, który wyczerpuje się, próbując odzyskać utracone imperium, i zwraca ich przeciwko najbliższym sąsiadom. Dla nich jest on uosobieniem czasów, w których spada poziom życia, pustoszeją kasy państwowe, kwitnie korupcja, której rozmiary nie są już nikomu obce.
Jedyne trzy pozostałe atuty Władimira Putina to rosnąca brutalność represji, brak zorganizowanego planu jego zastąpienia i strach przed powstałą w ten sposób próżnią. Z tym może przetrwać, ale nie może już pozyskać prawdziwych zwolenników, podstawy do budowania trwałej ciągłości, a ta nowa sytuacja wymaga od przeciwników przedstawienia Rosji programu politycznego, który byłby prosty, jasny i wspólny.
Piętnowanie korupcji i łamania praw obywatelskich pozostaje bardziej niż kiedykolwiek istotne, ale nie jest już wystarczające.
Zarówno dla opozycji, jak i dla wszystkich Rosjan i narodów Federacji, pytanie brzmi teraz, co robić i jak określić wspólne cele dla sił napędowych kraju: miejskiej klasy średniej – oczywiście, ponieważ to ona jest przyszłością – ale także sił bezpieczeństwa, bogatych i najbiedniejszych w miastach i na wsi.
Zadanie jest trudne, ale z pewnością nie niemożliwe.
Pomyślcie przede wszystkim o potrzebie ustanowienia w waszym kraju sprawiedliwości społecznej, która w Rosji staje się absolutną koniecznością dla najbiedniejszych, a dla najbogatszych jedynym sposobem na uniknięcie rewolucji. Bądźcie partią państwa opiekuńczego, obiektów komunalnych, dróg, szkół i szpitali, sprawiedliwości społecznej i ochrony.
Stańcie się tą partią, ponieważ każdy kraj dąży do sprawiedliwości i dobra wspólnego, i ponieważ przewaga przedsiębiorczości, pieniędzy i zysku może być konieczna tylko po to, by skorygować nadmiar ochrony, po ustanowieniu sprawiedliwości społecznej, a nie przedtem. Zanim sprawiedliwość zostanie zapewniona, Thatcheryzm nie jest niczym więcej niż brutalnością XIX wieku, brutalnością, którą potępiali Dickens i Zola, a która w końcu prowadzi – kto inny niż Rosja wiedziałby lepiej? – do rozlewu krwi w rewolucjach, terroru i dyktatury.
Stańcie się zatem partią pokoju. Stańcie się partią, która odrzuca wszelkie interwencje wojskowe, które nie mają na celu obrony waszych żywotnych interesów, partią, która odrzuca te mordercze i kosztowne przygody, które nic wam nie przynoszą i pozbawiają was tak wielu zasobów – partią, która nigdy nie przestanie pytać, ile kosztowało Rosję uratowanie Baszara al-Assada i jaką korzyść odniosła z przywrócenia tej skorumpowanej i krwiożerczej dyktatury przy pomocy bomb.
Po trzecie, bądźcie partią Rosji europejskiej, a nie Rosji chińskiej, na którą skazuje was polityka Władimira Putina. Rosja musi mieć jak najlepsze stosunki z Chinami, ponieważ dzieli z tym gospodarczym gigantem około 4 tysięcy kilometrów granic. Dobre porozumienie z najludniejszym krajem świata jest dla was konieczne, ponieważ demografia jest niska i żadne inne państwo nie jest tak duże jak wasze, ale nikt w waszym kraju, ani aparat bezpieczeństwa, ani oligarchowie, ani miejska klasa średnia, ani najbiedniejsi mieszkańcy wsi nie chcą być zwasalizowani przez Chiny, ponieważ byłoby to sprzeczne z kulturą, historią i interesami Rosji.
Bądźcie więc partią modus vivendi z Unią Europejską, a nie podporządkowania się Europie Zachodniej, która nie ma ani środków, ani ambicji, by cokolwiek wam narzucić. Bądźcie partią współpracy gospodarczej i porozumień w sprawie bezpieczeństwa między dwoma filarami naszego wspólnego domu, naszego wspólnego kontynentu, Europy, i naszej wspólnej cywilizacji.
I po czwarte, bądźcie partią prawdziwego braterstwa między narodami byłego Imperium Rosyjskiego – braterstwa opartego na wspólnej walce o zasady demokracji, poszanowanie narodowej niepodległości, dobre sąsiedztwo i nieinterwencję w sprawy wewnętrzne. Takie powinny być wasze propozycje dotyczące stosunków między Rosją a jej najbliższymi sąsiadami, a teraz spełnijmy marzenie.
Marzę o tym, że opozycja rosyjska i białoruska pracują nad tym, aby wkrótce podpisać wspólną deklarację potwierdzającą ich wspólne cele wolności, równości i braterstwa oraz wzywającą wszystkich ludzi dobrej woli, wszędzie na świecie, do wsparcia ich wspólnej walki.
Uwierzcie w słowa Francuza: ta wspólna deklaracja byłaby waszym przejęciem Bastylii. »
Dziennikarz, ekspert ds. geopolityki i były korespondent Le Monde w Warszawie, Waszyngtonie i Moskwie, Bernard Guetta jest posłem do Parlamentu Europejskiego (grupa Renew).
Во время недавней беседы российских оппозиционеров с депутатами Европарламента, Бернар Гетта призвал оппозицию выработать „общую политическую программу, простую и ясную „.
Вот текст его выступления:
Человек, дающий политические советы из-за границы, всегда выглядит весьма самонадеянно и довольно нелепо.
Я француз, живу между Парижем и Брюсселем, поэтому мне лучше бы помалкивать, но…
Я все-таки выскажусь на эту тему, потому что всегда был страстно увлечен историей России, потому что был лично знаком и выступал в защиту самых знаменитых ваших диссидентов семидесятых годов и знаю крупных политических деятелей перестройки, потому что люблю вашу страну и потому что я стал ангажированным свидетелем конца коммунизма и Советского Союза, когда жил в Москве, занимая пост корреспондента газеты „Монд”.
Так что позвольте мне сказать, прежде всего, что я убежден в том, что нынешнее время подходит к своему финалу. Этот период может оказаться долгим и жестоким. Он может затянуться еще на годы, но для Владимира Путина это начало конца, потому что россияне младше 50 лет не помнят ни Российской империи, ставшей советской, ни «налета» на государственную собственность, которым, по сути, явилась приватизация в начале эпохи Ельцина.
Они родились после падения Берлинской стены или даже не достигли еще подросткового возраста, когда распался СССР. Эти травмы их не затронули, и человек, обеспечивший себе огромную популярность, пообещав отомстить за это двойное унижение, не имеет в их глазах ничего общего с молодым и о каким мускулистым спасителем нации, каким он предстал перед их родителями.
Для россиян в возрасте до пятидесяти лет, для России завтрашнего дня, Владимир Путин – не более чем стареющий президент, при котором они жили всегда, просто человек, который тщится изо всех сил вернуть утраченную Империю и бесконечно ссорится с ближайшими соседями, он всего лишь воплощение времени, в течение которого уровень жизни падает, денег становится все меньше и процветает коррупция, масштабы которой уже всем хорошо известны.
Единственные три оставшихся козыря в колоде Владимира Путина – это усиливающаяся жестокость репрессий, отсутствие организованной смены и страх перед возникающим в связи с этим вакуумом. Благодаря этому он может выживать, но реальных сторонников ему уже не привлечь, то есть не сформировать основу для установления долгосрочной преемственности, и эта новая ситуация требует от оппозиционеров создания в России общей политической программы, простой и ясной.
Осуждение коррупции и нарушения гражданских прав более чем необходимо, но этого уже недостаточно.
Оппозиции, равно как и вообще всем россиянам и народам Российской Федерации, сейчас важно понять, что делать, и соответственно, определить цели, общие для движущих сил страны, городских средних классов, разумеется, потому что за ними будущее, но также и для силовиков, состоятельных людей и беднейших слоев населения в городской и сельской местности.
Задача сложная, но, наверняка, осуществимая.
Прежде всего, стоит подумать о необходимости установления в вашей стране социальной справедливости, которая становится в России абсолютной необходимостью для самых бедных и единственным способом, – для самых богатых, избежать революции. Станьте партией, выступающей за Welfarestate, за обеспечение коммунального хозяйства, дорог, школ и больниц, за социальное равенство и защиту.
Будьте такой партией, потому что любая страна стремится к справедливости и всеобщему благу, потому что главенство бизнеса, денег и прибыли может быть необходимо только для исправления избытка социальной защиты, и только после установления социальной справедливости, а не до того. До того как будет обеспечена социальная справедливость, тэтчеризм приведет лишь к чудовищному обнищанию рабочих, как в 19 веке, которую осуждали Диккенс и Золя, и которая в итоге обернулась – кому как не России это знать? – кровопролитными революциями, террором и диктатурой.
Затем станьте партией мира. Станьте партией, отвергающей любое военное вмешательство, не направленное на защиту ваших жизненно важных интересов, партией, отвергающей убийственные и дорогостоящие авантюры, которые ничего вам не приносят и лишают вас стольких ресурсов – партией, которая будет постоянно спрашивать, во сколько обходится России спасение Башара Асада и ради какой такой выгоды она при помощи бомбардировок восстанавливает его насквозь коррумпированную и кровожадную диктатуру.
В-третьих, будьте партией европейской России, а не той китайской России, на которую вас обрекает политика Владимира Путина. Россия должна поддерживать прекрасные отношения с Китаем, потому что у вас с этим экономическим гигантом около 4 000 километров общей границы. Добрососедское взаимопонимание с самой густонаселенной страной мира вам необходимо, потому что у вас плохая демографическая ситуация, притом, что ни одно другое государство не имеет такой протяжённости, и никто, – ни силовики, ни олигархи, ни городской средний класс и самый бедный сельский житель – никто в вашей стране не хотел бы попасть в вассальную зависимость от Китая, потому что это противоречило бы российской культуре, ее истории и интересам.
Поэтому станьте партией «модуса вивенди» с Европейским Союзом, и речь не идет о подчинении Западной Европе, у которой нет ни средств, ни стремления навязать вам что-либо, – надо делать ставку на экономическое сотрудничество и соглашения по безопасности между двумя столпами нашего общего дома, нашего общего континента, Европы, и нашей общей цивилизации.
И, в-четвертых, станьте партией истинного братства между народами бывшей Российской империи – братства, основанного на общей борьбе за демократические принципы, на уважении национальной независимости, на добрососедстве и невмешательстве во внутренние дела. На этом должны строиться ваши предложения относительно связей между Россией и ее ближайшими соседями, а теперь давайте помечтаем.
Давайте мечтать о том, что российская и белорусская оппозиции, объединив свои усилия, подпишут в ближайшем будущем совместную декларацию, утверждающую общность их целей – свободу, равенство и братство, призывая всех людей доброй воли во всем мире поддержать их общую борьбу.
Поверьте французу, эта совместная декларация будет вашим взятием Бастилии.
Бернар Гетта – журналист, специализирующийся на геополитической тематике, бывший корреспондент газеты „Монд” в Варшаве, Вашингтоне и Москве, депутат Европейского парламента (Группа «Обновляя Европу»).
